नेपाली वाम प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका शिखर व्यक्तित्व, महिला आन्दोलनको अग्रणि नेता सहाना प्रधानको चौथो स्मृति दिवश मनाइने भएको छ । पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेकपा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ प्रमुख अतिथी रहने उक्त कार्यक्रममा, मन्त्री तथा बरिष्ठ नेताहरूकाे उपस्थिति रहने बताइएको छ।
कार्यक्रम आश्विन ६ गते सोमबार (भोली) बिहान ८:०० बजेबाट नेकपाकाे केन्द्रिय कार्यालय धुम्बाराहीमा हुने जानकारी दिदैँ कार्यक्रममा सबैलाइ सहभागी हुन साहना प्रधान प्रतिष्ठानका अध्यक्ष रामकुमारी झाँक्रीले अनुराेध गरेकी छिन् ।
को हुन् साहना?
सहाना प्रधान (१९८४-२०७१) नेपालकी राजनीतिज्ञ तथा पूर्व मन्त्री थिइन्। उनले केटीले पनि केटा सरह शिक्षाको अधिकार पाउनुपर्छ भन्ने अभियान बाट राजनीतिक यात्रा सुरू गरेकी थिइन्। विभिन्न समयमा विभिन्न भूमिकामा रहेकी प्रधान २०४६ सालको जनआन्दोलनमा संयुक्त बाम मोर्चाको संयोजक थिइन्। प्रजातन्त्र प्राप्ति पश्चात् पनि लामो समयसम्म उनी राजनीतिमा सकृय रहिन।
२००४ साल वैशाख १७ गते नेपालमा पहिलोपटक संगठित रूपमा राणाशाही विरोधी नारा लगाउने चार कर्मठ महिला कार्यकर्तामध्ये क्रमशः सहाना प्रधान, कनकलता, स्नेहलता र साधना प्रधान हुन्। १५ दिन आमरण अनसनपछि महिलालाई शिक्षा दिलाउन तत्कालीन प्रधानमन्त्री पद्म शमशेरबाट आश्वासन पाएपछि उनी घर फर्कएकी थिइन्।
२००४ सालमा एसएलसी उत्तीर्ण गरी २००५ मा भाई शंकर प्रधानसँगै लखनऊको इजावेल धोवन कलेज पुगेकी सहानाले आईएस्सी पूरा नगरी आईए सकिन्। २००७ सालमा नेपाल फर्केर तीनवटा स्कूल कन्यामन्दिर, शान्तिनिकुञ्ज र सीताराम हाइस्कूलमा पढाएकी थिइन्।
त्यसपछि उनी महिला संघको महासचिव भइन। २००८ सालमा जिल्ला कमिटी र २००९ सालमा अञ्चल कमिटीको जिम्मेवारी लिँदै भक्तपुर र पाटनको एकसाथ नेतृत्व गरिन्। २००९ सालमा भारतको पटना बोर्डअन्तर्गत नेपालबाट बीए को ७२ जना परीक्षार्थीमध्ये एकमात्र महिला थिइन् साहना प्रधान। साहनाले वि.स. २०१० माघ २ गतेपुष्पलाल श्रेष्ठसँग विवाह गरिन् र उनीमाथि पारिवारिक जिम्मेवारी बढ्यो। र उनी त्रिभुवन विश्व विद्यालयमा प्राध्यापन गर्न थालिन्।
वि.सं. २०१७-०३५ सालसम्म उहाँको राजनीति प्रायः शुन्य अवस्थामा रह्यो। यसैबीच ०३२ सालमा पञ्चाती सरकारले त्रिविविबाट निष्काशन गर्यो । २०३५ साउन ७ (सन् १९७८ जुलाई)मा पुष्पलालको निधनपश्चात् पुष्पलाल समूहको नेतृत्व बलराम उपाध्यायले गर्दै उहाँ त्यसबखत पार्टी प्रवक्ता भएकी थिइन्। २०४३ चैत्र १४/१७ मा सहाना र मनमोहन समूहले संयुक्त सम्मेलन गरी नेपाली कम्युनिष्ट पार्टी (मार्क्सवादी) गठन गर्दा उनी पार्टीको सचिव भइन्।
जनआन्दोलन ०४६ को उनी वाममोर्चा अध्यक्ष थिइन् । २०४७ साल चैत्र २२ गते नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (मार्क्सवादी/लेनिनवादी) र नेकपा (मार्क्सवादी) एक भई नेकपा(एमाले)को निर्माण गरियो, जसमा उनी स्थायी समितिकि सदस्य भइन्। २०४६ सालको जनआन्दोलन पछिको अन्तरिम सरकारमा उद्योग र वाणिज्य मन्त्री, २०४८ र २०५१ को संसद्को निर्वाचनमा क्रमशः काठमाडौं क्षेत्र नं. ४ र ६ बाट निर्वाचित भई प्रतिनिधिसभा सदस्य भएकी थिइन्। नेकपा (एमाले) – राप्रपा-सदभावनाको मन्त्रीपरिषदमा उनले महिला तथा समाजकल्याण मन्त्री भएर काम गरिसकेकी थिइन्।
जनआन्दोलन ०४६ मा वाममोर्चा अध्यक्ष भइन। आन्दोलनपछि पटकपटक मन्त्री भएकी थिइन्। लामो समयदेखि मस्तिष्कघातबाट पीडित प्रधानको २०७१ साल असोज ६ गते काठमाडौंको वयोधा अस्पतालमा निधन भएको थियो।